عمليات كربلا-1 يا طريق القدس كه حضرت امام خميني ( ره ) آنرا فتح الفتوح ناميده اند در هشتم آذرماه 1360 آغاز و پس از هفت روز نبرد شديد و وارد شدن تلفات و ضايعات پرسنلي و لجستيكي سنگين به دشمن ، قسمت عمده هدفهاي پيشبيني شده در 14 آذرماه 1360 تأمين گرديد ولي اين عمليات در حقيقت پس از عقب نشيني حساب شده ، منطقي و ماهرانه نيروهاي عراقي به جنوب نهر نيسان و درنتيجه تأمين كامل هدفهاي پيشبيني شده در طرح عمليات كربلا-1 در 30 آذرماه 1360 خاتمه يافته و قرارگاه موقت عملياتي كربلا-1 نيز كه براي هدايت اين عمليات تشكيل شده بود در اجراي دستور قرارگاه مقدم نيروي زميني ارتش در جنوب ، پس از رها ساختن يگانهاي تحت كنترل عملياتي ، انحلال خود را از ساعت يك بامداد روز 10 دي ماه 1360 اعلام نمود . پس از انحلال قرارگاه عملياتي كربلا-1 ، مسئوليت پدافند از شهرك دارخوين در 90 كيلومتري جنوب اهواز درامتداد كارون تا حوالي اهواز ، در خط رودخانه كرخه كور تا رودخانه مالكيه در جنوب سوسنگرد ، امتداد نهر نيسان تا حاشيه شرقي هورالعظيم و سپس شمال هورالعظيم و سپس بسمت شمال تا تنگ چزابه ، تپه هاي رملي نبئه تا دامنه جنوبي ميشـداغ را با لشگر 16 زرهي همراه با يگانهائي از سپاه پاسداران عهده دار شده و لشـگر 92 زرهي به منظور تهيه مقدمات براي عمليات فتح المبين به منطقه پراكندگي در منطقه عمومي جنوب شرقي تغيير مكان يافت بود . ضمناً لشگر 16 زرهي مسئوليت پدافند از منطقه عمومي بستان و تنگ چزابه و تپه هاي رملي را به تيپ 2 زرهي خود واگذار نمود .
اقدامات عراق براي باز پس گيري بستان :
در همين زمان مأموريت اشغال و تأمين مجدد شهر بستان كه خصوصيات آن قبلاً در عمليات طريق القدس بيان گرديد و در همان عمليات نيز آزاد و به تصرف نيروهاي خودي در آمده بود از طرف سر فرماندهي عراق به قرارگاه فرماندهي منطقه شيب واگذار ، و با حضور شخص صدام حسين در اين قرارگاه و هدايت عمليات ، حمله متقابل عراق در 17 بهمن ماه 1360 آغاز و تا 27 بهمن ماه 1360 به مدت ده روز يكي از خونين ترين و وحشتناكترين نبردهاي صحنه جنگ ايران و عراق رخ داد. گردان 125 پياده مكانيزه لشگر 16 زرهي همراه بايگانهائي از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي كه عهده دار مسئوليت پدافند از تنگ چزابه و تپه هاي نبئه بودند با رشادت ، دلاوري ، ايثار و فداكاري زايد الوصفي در زير باران بيوقفه ، شديد و شبانه روزي گلوله هاي توپخانه و يورشهاي نيروهاي پياده مكانيزه و زرهي ارتش عراق مقاومت و پايمردي كردند و نيروهاي دشمن برخلاف تبليغات گسترده فقط نخستين خاكريز رزمندگان اسلام را تصرف نموده و توانستند در منطقه تپه هاي رملي نبئه ، منطقه اي به عمق 800 متر را با آتش كنترل كنند .ده روز نبرد بي امان و پا فشاري عراق در ادامه حملات مداوم براي اشغال مجدد بستان و فرسودگي لشگر 16 زرهي منجر به انتقال لشگر 92 زرهي به منطقه شمال رودخانه كرخه گرديد تا ضمن تعويض تيپ 2 لشگر 16 زرهي ، پدافند از تنگ چزابه را عهده دار و ساير يگانهاي آن نيز پدافند مطمئني را درعمق بمنظور جلوگيري از دستيابي مجدد عراق به شهر بستان سازمان دهند . اين تدبير مؤثر واقع شده و با ورود لشگر 92 زرهي به منطقه در 27 بهمن ماه 1360 بالاخره عراق به حملات جنون آميز خود به تنگ چزابه خاتمه داد.
اقدامات ايران در پاسخ به حملات دشمن :
در تاريخ 1 اسفند ماه 1360 دلاوران ارتش اسلام به منظور پس گرفتن خاكريز از دست رفته در تنگ چزابه و بيرون راندن دشمن از تپه هاي رملي نبئه با تيپ 1 لشگر 77 پياده كه با اصرار و طرح سپاه پاسداران مجدداً به منطقه بازگشته بود اقدام به تك عليه نيروهاي عراقي نمودند ، اگر چه اين عمليات در ابتدا با موفقيت همراه بود و علاوه بر خاكريز هاي از دست رفته ، يك خاكريز عراق را نيز متصرف شدند اما در نتيجه پاتك سنگين عراق درعصر روز يكم اسفند ماه 1360 و پس از تلفات سنگين طرفين ( خودي و دشمن ) مجبور به عقب نشيني به مواضع اوليه گرديدند .
آغاز عمليات : 21 :30 17 بهمن ماه 1360 پايان عمليات : 2400 01 اسفند ماه 1360 مدت عمليات : 15 روز .
قرارگاه هدايت كننده : قرارگاه عملياتي لشگر 92 زرهي .
منطقه عمليات : منطقه عمومي چزابه .
عمليات چزابه با هدايت قرارگاه عملياتي لشگر 92 زرهي از نيروي زميني ارتش در منطقه عمومي چزابه با استعداد يك لشگر زرهي ( 92 ) و يك تيپ پياده از لشگر 77 و يك تيپ از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در ساعت بيست و يك و سي دقيقه هفدهم بهمن ماه 1360 آغاز گرديد و تا اول اسفند 1360 به مدت 15 روز ادامه يافت . در مقابل نيروهاي خودي سه تيپ زرهي سه تيپ پياده ، يك تيپ نيرو مخصوص ، يك تيپ مكانيزه از عراق صف آرائي نموده و پدافند عراق را تشكيل مي دادند . در دستور العمل صادره مأموريت به اين شرح مشخص شده بود .لشگر 92 زرهي مأموريت دارد ضمن پدافند از منطقه واگذاري در 21:30 18 بهمن ماه 1360 بازير امر گرفتن تيپ 1 لشگر 77 پياده و سپاه پاسداران تك نموده تپه هاي غرب نبئه و خاكريز اول دشمن را تصرف و خط پدافندي را در امتداد آن تحكيم نمايد .
بر اين اساس تدبير كارشناسان نظامي به اين قرار گرفت كه تيپ 1 لشگر 77 پياده با تيپ 4 امام حسين ( ع ) ، در محور تپه هاي نبئه با دو گردان از سپاه پاسداران و يك گردان از ارتش و در محور چزابه با دو گردان از ارتش حمله نموده ، در پشت ارتفاعات نبئه و چزابه مستقر ميگردد . عمليات در موعد مقرر آغاز و در ساعات اوليه با روحيه عالي و فوق العاده رزمندگان اسلام پيشرفت قابل ملاحظه اي حاصل گرديد حدود 200 نفر كشته و زخمي و 19 اسير حاصل اين تلاش بود كه به همراه انهدام يازده دستگاه تانك و نفر بر و 6 عراده توپ و 7 دستگاه خودرو ضايعات سنگيني دشمن وارد نمودند . هرچند دشمن با حضور نيروهاي فراوان كه حدوداً دو برابر نيروهاي خودي بود توانست مواضع خود را باز پس گيرد ولي استقرار در خاكريز اول دشمن ، سازمان زرهي او را به شكلي در هم ريخت كه در اين منطقه نتوانست تا پايان جنگ تحرك قابل ملاحظه اي را از خود نشان دهد در سالگرد اين عمليات ياد و خاطره شهداء گرانقدر آنرا گرامي داشتند و به ارواح پاكشان درود و صلوات مي فرستيم .
نظرات شما عزیزان: